Tuvalet Eğitimi
Çocuklarda tuvalet eğitimine 2 yaş itibari ile başlanabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta ebeveynlerin isteği değil çocuğun hazır olmasıdır. Çocuk kirli bezinden rahatsız olarak ya da tuvaleti geldiğini belirterek hazır olduğunun sinyallerini verebilir. Çocuklar yetişkinleri taklit etmeyi çok sevdiklerinden ebeveyn ya da büyük kardeş ile tuvalete girip lazımlığına oturma taklidi yapmaktan keyif alacaklardır. Alıştırma yapılırken külotu olan bir bebek alınarak lazımlığa çiş yapma oyunu oynaması sağlanabilir. Hazır olduğunu gözlemlediğinizde o gün külot giyip giymek istemediğini sorabilirsiniz. Eğer istediğini belirtirse külot kuru kalırsa rahat edeceğini bunun için çiş ya da kakasını yaparken külotunu indirmesi gerektiğini ve tuvaleti geldiğinde söylemesi gerektiğini belirtebilirsiniz.
Bazı günler çocuklar stresli olabilir ve o gün bez bağlamak isteyebilirler. Zorlamadan kabul edip rahat etmesi sağlanmalıdır. Bedenine saygı duyulan çocuk kendini iyi hissettiğinde tekrar külot giymek isteyecektir. Külot giydiği zamanlar da kontrolü kendi elinde tutması önemlidir. Sürekli tuvaletinin gelip gelmediğini sormaya ya da tuvalete götürmeye gerek yoktur. Bir kaç kazadan sonra kendi kendine hatırlaması gerektiğini keşfedecektir. Alt ıslatmalar olduğunda kesinlikle ceza verilmemelidir, “kaza olmuş hadi gel birlikte temizleyelim” demek çocuğa yeri geldiğinde kazalar olabilir ve ebeveynim tarafından yine de kabul görürüm mesajını vererek kendini iyi hissettirir. Ödüller kısa sürede işe yarar gözükse de çocuğun kendi öğrenme ve büyüme yeteneğine güvenmediğimiz mesajını verir. Bu durum ileride öfke nöbetleri ve etrafını kontrol etme arzusu doğurabilir. Ödüller kullanılmayınca çocuk kendi başarısının tadını çıkartabilecektir. Ayrıca kendi kontrol ettiği bir davranış olacağı için çiş, kaka tutma ve kabızlık gibi problemler görülmez. Bazı çocuklar 2 değil 3 yaşında hazır olurlar. Kendi hızında büyümesi ve gelişmesi için güvenmek önemlidir.
İstedikleri zaman bebekliklerine dönebileceklerini hissederlerse (bez bağlama seçeneği hala var olduğunda) yeni şeyler denemeye daha kolay cesaret ederler. Arada sırada beze geri dönüşler olabilir. Stresli dönemlerde(hastalık, taşınma, seyahat, kayıp, boşanma, kardeş doğumu) geri dönüş çok sık rastlanan bir durumdur. Kendini iyi ve hazır hissettiğinde tekrar külot giymek isteyecektir. Ona bu zamanı tanımak önemlidir. Yukarıda bahsedilen stres dönemleri gibi bir dönemden geçiyorsanız tuvalet eğitimini ertelemeyi düşünebilirsiniz.
Klinik Psikolog Orlit Linet Haklı